در این مطلب سرطان روده : تشخیص ، پیشگیری و درمان سرطان روده گرداوری شد
سرطان روده : تشخیص ، پیشگیری و درمان سرطان روده
سرطان روده به رشد سلول‌های سرطانی در کولون یا رکتوم (بخشی از روده بزرگ) گفته می‌شود. این بیماری به دلیل رشد غیرطبیعی سلول‌ها اتفاق می‌افتد که می‌توانند به بافت‌های دیگر بدن حمله کنند یا در آنها تکثیر یابند سرطان کولون یا روده‌ی بزرگ مشکل قسمت انتهای دستگاه گوارش است. چند سانتی‌متر آخر کولون یا روده‌ی بزرگ که به مدخل مقعد ختم می‌شود، رکتوم یا راست‌روده نام دارد.
روده بزرگ یا کولون بخش پایانی دستگاه گوارش می باشد. در اغلب موارد، سرطان روده بزرگ خوش‌خیم و قابل درمان می باشد، اما در صورتی که به موقع تشخیص داده نشود، با گذشت زمان وخیم تر می شود.
سرطان روده بزرگ چه‌كسانی را هدف می گیرد؟
سرطان این عضو، دومین علت شایع مرگ بر اثر سرطان در دنیاست، اما راه‌های كاهش خطر ابتلا به آن، چنان آسان هستند كه پس از مطالعه‌شان احتمالا متعجب می‌شوید كه چه آسان می‌توانید از خودتان در برابر سرطان محافظت كنید.
روده بزرگ به زبان ساده یك لوله تقریبا 1.5 متری در حفره شكمی شماست كه از یك طرف به روده كوچك پیوندخورده است و از طرف دیگر به مقعد می‌رسد و قسمت‌های غیر لازم غذا را به بیرون از بدن می‌راند. خطر ابتلا به سرطان این عضو، با افزایش سن بخصوص پس از 50 سالگی بیشتر می‌شود و آمارها نشان می‌دهند در كشورهای توسعه یافته مثل كانادا، آمریكا، اروپای غربی و استرالیا شایع‌تر است.
روده بزرگ از 2 بخش عمده كولون و راست روده تشكیل شده است و وقتی حرف از سرطان آن می‌زنیم منظورمان سرطانی شدن یكی از این بخش‌هاست. كولون همان لوله قرمز رنگ در حفره شكمی است كه شكل مربعی نیمه كاره را در این ناحیه ساخته است و راست روده، لوله‌ای 15 ـ 12 سانتی‌متری و متصل به كولون است و به مقعد می‌رسد و آخرین بخشی محسوب می‌شود كه پس‌مانده‌های غیر لازم غذا از آن می‌گذرند تا از بدن دفع شوند.
دیگر علائم سرطان روده بزرگ عبارت‌اند از
1- خونریزی از مقعد و یا مدفوع حاوی خون
2-درد شکم، نفخ و دل‌پیچه
3- احساس عدم تخلیه کامل مدفوع و دفع ناقص
4- ضعف و خستگی مفرط
5- کاهش وزن غیرمترقبه و ناخواسته
عوامل افزایش دهنده ابتلا به سرطان روده
• سن:اکثر افراد مبتلا به این بیماری سن بالای 50 سال دارند، اما ممکن است این بیماری در هر سنی اتفاق بیفتد.
• رژیم غذایی :بین این بیماری و رژیم غذایی پرچربی و پرانرژی و کم فیبر و مصرف کم میوه و سبزی، رابطۀ مستقیم وجوددارد.
• پولیپ ها :این بیماری به صورت رشد توده های خوش خیم در جدار روده تعریف می شود که معمولاً بعد از سن 50 سالگی شایع است. پولیپ ها شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهند.
• سابقه بیماریهای قبلی :احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که قبلاً سرطان های روده بزرگ داشته اند و خانم هایی که مبتلا به سرطان تخمدان، رحم، یا پستان بوده اند بیشتر است.
• انتقال وراثتی :افرادی که نزدیکانی مثل پدرو مادر و خواهر و برادرشان به این نوع از سرطان مبتلا شده اند، خصوصاً اگر زیر 50 سال بوده باشد، باید خود را تحت نظر پزشک متخصص قرار دهند .
• کولیت اولسروز :در این بیماری پوشش جدار روده بزرگ دچار التهاب شده است. افراد مبتلا به این بیماری احتمال بیشتری در ابتلا به سرطان کولورکتال دارند.
چاقی، مصرف الکل، استفاده از مواد مخدر سایر عوامل خطر شناخته شده هستند. آسپرین برای پیشگیری پولیپ های آدنوماتوز روده بزرگ و راست روده، در افرادی با سابقة این ضایعات مؤثر است.
روش درمان بیماری سرطان روده
به‌طور کلی سه روش درمانی جهت درمان سرطان روده بزرگ وجود دارد که شامل جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی است. روش درمانی دیگری وجود دارد که در آن از روش‌های بیولوژی استفاده می‌شود. البته استفاده از این روش‌ها در حد مطالعات بالینی است.
جراحی: جراحی شایع‌ترین روش درمانی در تمامی مراحل سرطان به‌حساب‌می‌آید. این روش به طرق مختلف انجام می‌شود و براساس نظر پزشک و مرحلۀ سرطان، روش‌های جراحی متفاوت است.
عوارض جانبی جراحی: عوارض جانبی جراحی به محل تومور و نوع جراحی بستگی دارد. معمولاً در چند روز اول بعد از جراحی، بیمار احساس ناراحتی دارد ولی معمولاً درد با دارو قابل کنترل است. مدت زمان بهبود بعد از عمل جراحی در بیماران، متفاوت است.
پرتودرمانی: در این روش از اشعه X با انرژی بالا برای کشتن سلول‌های سرطانی و کوچک‌نمودن اندازه تومور استفاده می‌شود. تولید اشعه می‌تواند خارج از بدن، توسط ماشین‌های خاص یا داخل بدن، از طریق مواد تولیدکننده اشعه، صورت‌گیرد. پرتودرمانی به‌تنهایی یا همراه با جراحی و شیمی‌درمانی انجام‌می‌شود.
عوارض جانبی پرتودرمانی: شایع‌ترین عوارض جانبی پرتودرمانی خستگی، واکنش پوستی در محل برخورد اشعه با پوست و کاهش اشتها می‌باشد. هم‌چنین ممکن است این روش منجر به کاهش گلبول‌های سفید خون شود. در بسیاری از موارد این عوارض دائمی نیستند و قابل کنترل و درمان‌اند.
شیمی‌درمانی (کموتراپی): در این روش، از داروها جهت کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. داروهای ضد سرطانی اکثراً به فرم تزریق داخلی در بدن یا داخل عضلات و برخی به فرم خوارکی استفاده می‌شود. شیمی‌درمانی یک روش درمانی سیستمیک به‌حساب‌می‌آید به این معنا که دارو از طریق جریان خون به قسمت‌های مختلف بدن می‌رود تا سلول‌های سرطانی را بکشد. در این روش داروها به صورت دوره‌ای تجویز می‌شوند؛ یعنی دوره درمانی با یک دوره استراحت ادامه‌می‌یابد و بعد از آن، از ابتدا دوره درمانی شروع می‌شود. درصورتی‌که سلول‌های سرطانی، کبد را درگیر کرده باشند، می‌توان دارو را مستقیماً به شریان‌های تغذیه‌کننده کبد تزریق نمود.